Po ostatnich obfitych deszczach obserwujemy pojawianie się małych, tegorocznych siewek sosny pospolitej na powierzchniach, gdzie celowo zainicjowaliśmy odnowienie naturalne tego gatunku. Póki co wyglądają tak:

Od tego momentu będziemy cyklicznie monitorować rozwój przyszłego pokolenia, które genetycznie jest znacznie lepiej przystosowane do lokalnych warunków niż drzewostany pochodzące z sadzenia. Musimy jednak pamiętać, że przed tymi kilkucentymetrowymi siewkami daleka droga, by stać się potężnym dorodnym drzewostanem sosnowym. Czycha na nie wiele „zakrętów życiowych”. W początkowym etapie groźne są choroby grzybowe, które czasami dziesiątkują ilość siewek na uprawie. Kolejnym zagrożeniem jest duża penetracja zwierzyny (sarny i jelenia), która szczególnie w okresie bezśnieżnej zimy podskubuje pączki szczytowe. Kiedy już nasze „maleństwa” przeżyją pierwszy rok, kolejna wiosna to zagrożenie od szkodników upraw – szczególnie szeliniaka sosnowca. Wiele przygód czeka na kolejne pokolenie lasu, ale jak pokazują nasi koledzy (szczególnie z Leśnictwa Baby Kazik Kowalewski i Ryszard Stormowski) trud odnowień naturalnych przynosi wymierny skutek w postaci pięknych upraw i młodników.

Aby zainicjować takie samoistne pojawienie się siewek sosny, należy w roku poprzedzającym zrąb wyszukać na powierzchni najbardziej dorodne drzewa o rozbudowanej koronie, które przekażą swoje cechy młodemu pokoleniu.

Kolejnym krokiem jest szybkie uprzątnięcie powierzchni zrębu i lekkie spulchnienie gleby. Stwarzamy wówczas warunki do kiełkowania nasion, które wysypują się z szyszek od końca marca do połowy maja.

I od tego momentu leśnik musi liczyć na pomoc natury. Aby pokrycie powierzchni siewkami było zadowalające musi nastąpić splot sprzyjających warunków: dobry rok nasienny, wiosenne deszcze i korzystny układ czynników o których pisałem wcześniej.

Udział odnowień naturalnych w polskich lasach systematycznie rośnie, w 2013 roku osiągnął pułap 10% a w roku 2017 było to 12,5 % (www.lasy.gov.pl/informacje/publikacje).

Tekst i zdjęcia: Tomasz Wegner